Hoe voorkom je criminaliteit op de markt, aan je kraam of verkoopwagen?
Iedere euro die criminaliteit u kost, is er één te veel. Daarom is de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH) steeds op zoek naar effectieve maatregelen om de criminaliteit op de markt zoveel mogelijk terug te dringen.
Dit is een compacte leidraad met maatregelen tegen criminaliteit op de markt. Hierin worden de stappen ter voorkoming van diefstal zoals organisatorische maatregelen, inrichting van de kraam, presentatiebeveiliging, beperken kasgeld en vals geld stuk voor stuk onder de loep genomen.
Per hoofdstuk wordt één onderwerp volledig behandeld, waardoor je deze handleiding gericht kunt doorlezen.
Je krijgt per onderwerp concrete tips en oplossingen om criminaliteit te voorkomen.
Uitgangspunt daarbij is steeds dat deze maatregelen praktisch en effectief zijn.
Er zijn niet altijd forse investeringen nodig: gastvrije en oplettende medewerkers blijken al een belangrijke stap op de goede weg.
Het doel van de CVAH is om aan ondernemers handvatten te bieden in de strijd tegen criminaliteit op de markt. Hiermee ben je beter in staat om de derving en schade als gevolg van criminaliteit in je kraam te reduceren en te zorgen voor een veilige werkomgeving voor jou en je medewerkers.
‘Veilig op de Markt’ wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Justitie & Veiligheid.
Diefstal
De meeste gevallen van diefstal zijn gelegenheidsdiefstallen. Je kunt zelf de nodige maatregelen nemen om diefstal in je kraam zoveel mogelijk te voorkomen. Het begint met aandacht voor iedere bezoeker van je kraam. Verder is het belangrijk om zo lang mogelijk in de rol van verkoper te blijven, ook als je of je medewerkers zien dat een klant zich vreemd gedraagt. Daarnaast zijn er tal van aspecten die diefstal beïnvloeden of die belangrijk zijn om te weten. Deze komen hieronder aan bod.
Organisatorische maatregelen
Goede beveiliging tegen diefstal begint met het treffen van een aantal organisatorische maatregelen. Goede onderlinge afspraken maar ook afspraken met collegaondernemers en de politie zijn van die maatregelen.
Interactie met klanten
Een klant mag nooit de indruk krijgen dat zijn aanwezigheid volstrekt onopgemerkt blijft. Het is voor de dader moeilijker om te stelen van zijn vriend dan van zijn vijand. Deze volkswijsheid betekent dat iedere klant aan de kraam opgemerkt en begroet moet worden. Hiervoor is het vaak nodig onderling afspraken te maken wie de klant begroet en hoe dit gebeurt. Oogcontact en een knikje kan in veel gevallen al voldoende zijn.
Toezicht
Medewerkers moeten in staat zijn ongeveer 50% van de tijd toezicht uit te oefenen op de klanten. Hiervoor is instructie en training noodzakelijk. Veel activiteiten kunnen gecombineerd worden met het van tijd tot tijd rondkijken in de kraam. Vanzelfsprekend moet de medewerker zich bewust zijn van de gedragingen die kunnen duiden op diefstal.
Reageren op diefstalgedrag
Je medewerkers zullen in actie moeten komen op het moment dat een klant afwijkend gedrag vertoont. Dit gedrag kan duiden op diefstal of op een klant die niet in staat is zelfstandig een keuze te maken. Aanspreken van deze klanten is noodzakelijk. Dit aanspreken zal altijd met een verkoopgesprek gebeuren. Je kunt je medewerkers trainen in deze vaardigheden.
Aanhouden van dieven
Zodra er sprake is van diefstal, kun je de dief aanhouden. Een duidelijk protocol is dan een waardevol hulpmiddel. Een voorbeeld van zo’n protocol tref je hier aan. Je kunt ook gratis online training volgen bij Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV).
Afspraken met politie
Nodig de plaatselijke politie uit bij u op de markt. Stem met hen af, wat je van de politie kunt verwachten als je ze belt in verband met diefstal op de markt.
Inrichting van kraam
De inrichting van de kraam wordt bepaald door het assortiment en de beschikbare ruimte. Bij het inrichten is doorgaans meer aandacht voor aantrekkelijke presentatie, dan voor voorzieningen die diefstal kunnen voorkomen zoals: • de plaats van de kassa; • de overzichtelijkheid voor de medewerkers; • de verlichting.
Plaats van kassa
Voor zover je op de kraam werkt met een kassa of geldbak is het belangrijk de plaats hiervan zo te kiezen dat je tijdens het gebruik van de kassa of geldbak oogcontact kunt blijven houden met de klanten in de kraam. Hoewel een kassa of geldbak gemonteerd in de auto achter de kraam veilig lijkt, is het steeds wegdraaien en met de rug naar de klanten staan voor criminelen een mogelijkheid om ongezien van de kraam te stelen.
Overzichtelijkheid voor de medewerkers
Overzichtelijkheid ontstaat als de presentatie zoveel mogelijk afgespiegeld en aangevuld blijft. Het is bekend dat klanten gemakkelijker de drempel van diefstal overgaan bij een rommelige presentatie, terwijl de betalende klant veel waarde hecht aan een nette presentatie. Uitzondering op deze regel is de bulkpresentatie van goederen. Hierbij is juist de massale presentatie aantrekkelijk voor de klant. Nadeel van deze presentatie is dat het nagenoeg onmogelijk is om diefstal op te merken.
Verlichting
Door de artikelpresentatie sterker te verlichten dan de omgeving, zullen de handen die een artikel van de kraam pakken ook meer uitgelicht zijn. Het afschermen van handen wordt hierdoor sterk bemoeilijkt.
Presentatiebeveiliging
Kostbare artikelen hebben soms een extra meeneembeveiliging nodig. Vaak worden hiervoor kabels, sloten of klemmen gebruikt of vindt presentatie in vitrines plaats. Dit betekent wel dat altijd personeel aanwezig moet zijn om deze beveiliging voor kopende klanten weg te nemen.
Fixeerhangers
Voor artikelen die een hoge waarde vertegenwoordigen en aantrekkelijk zijn om te stelen, kunnen kabels of afsluitbare hangers een uitkomst bieden. Het feit dat de klant deze artikelen nu niet zelfstandig kan pakken, betekent dat je vlot in staat moet zijn de sloten voor een eventuele klant te ontsluiten.
Vitrines
Net als voor fixeerhangers, geldt voor presentatie in een vitrine dat de bereikbaarheid voor klanten zoveel mogelijk gewaarborgd moet blijven. De toepassing van vitrines vergt zodoende een extra alerte houding van de verkoopmedewerkers.
Kleurklem/pin
De onuitwasbare inkt die vrijkomt na ongeautoriseerd verwijderen van de klem of pin maakt diefstal zinloos. Houd er bij kledingstukken rekening mee dat de klemmen niet worden aangebracht op plaatsen die hinderlijk zijn bij het passen.
Kasgeld beperking
Kasgeld kunt u beperken door pinnen en afromen.
Afroomvoorziening
De zichtbare aanwezigheid van geld in de kassa geldbak of buidel, kan mensen op verkeerde gedachten brengen. De oplossing hiervoor is het voortdurend afromen van het geld dat u niet meer als wisselgeld nodig heeft. Door in de auto of verkoopwagen een degelijke kluis met ruime inwerpopening te verankeren ontstaat een veilige opbergplaats. Deze kluis is bij voorkeur voorzien van een slot met code, zodat overbruggingscodes aan de medewerkers kunnen worden gegeven. Zodra een medewerker de kluis met een overbruggingscode opent, genereert dit een alarm dat bijvoorbeeld bestaat uit het verzenden van het signaal naar een GSM-telefoon.
Afromen van kassa
In uw kassa moet uitsluitend wisselgeld aanwezig zijn. Controleer regelmatig op deze regel. Spreek een medewerker die hier niet zorgvuldig mee omgaat, er op aan. Het is onverstandig om af te romen door het geld in eigen zak te steken. Hierdoor vergroot u het persoonlijk risico op geweld tijdens een beroving.
Vals geld detectie
Er is, behalve het vergrootglas, allerhande apparatuur op de markt die kan helpen bij het herkennen van vals geld. Behalve de UV-lamp en de apparaten die infrarood licht gebruiken, zijn er bijvoorbeeld apparaten die met een lampje of een geluidje aangeven of een biljetecht is of niet: je stopt het biljet er in en het apparaat doet de rest. Een waarschuwing is op zijn plaats voor het gebruik van die laatste soort apparaten. Vaak is bijvoorbeeld niet duidelijk waar het apparaat bij de controle naar kijkt. Als slechts naar één of hooguit een paar kenmerken wordt gekeken, bestaat het risico dat een vervalsing toch als ‘echt’ wordt getest. Ook kunnen er nieuwe soorten vervalsingen op de markt komen die het apparaat niet goed herkent. En tenslotte kan er ook iets mis zijn met het apparaat, bijvoorbeeld door een vuiltje op de lens. Alleen wanneer u zelf controleert, kunt u zich pas echt overtuigen van de echtheid van een eurobiljet. Bovendien bent u dan goed voorbereid op het herkennen van eventuele nieuwe soorten vervalsingen. Een hulpmiddel als een UV-lamp of een infrarood-apparaat kan u daar overigens goed bij helpen. Deze apparaten beslissen namelijk niet zelf of een biljet echt is of niet, maar stellen u beter in staat om zelf een oordeel te vellen. Over het controleren op echtheid leest u op de website van De Nederlandsche Bank. Let op: zodra u een vals biljet heeft ontdekt, kunt u het weigeren en teruggeven aan de klant die het aanbood. Als u het later aan een andere klant meegeeft of zonder dit te melden bij de bank achterlaat, maakt u zich schuldig aan een misdrijf. Zie ook ‘Met welke hulpmiddelen kan ik geld controleren?‘ van de mkbservicedesk.